0-6 μηνών
- παράγει ήχους ευχαρίστησης
- μιμείται ήχους
- αντιδρά στους ήχους και γυρίζει το κεφάλι του
- αναγνωρίζει φωνές και γελάει όταν του μιλάνε
- χρησιμοποιεί διαφορετικό κλάμα για να εκφράσει διαφορετικές ανάγκες
- χρησιμοποιεί χειρονομίες για να δείξει αυτό που θέλει
- η φωνή του παρουσιάζει ποικιλία στο ύψος και στην ένταση
7-12 μηνών
- καταλαβαίνει το ναι / όχι
- ακούει όταν του μιλάνε
- ανταποκρίνεται στο όνομά του
- μιμείται περισσότερους ήχους
- το «βάβισμα» (π.χ. βα-βα, μπα) μετατρέπεται σιγά σιγά σε ομιλία
- παράγει τις πρώτες 1-3 λέξεις
- χρησιμοποιεί κυρίως ουσιαστικά
- αναγνωρίζει οικεία για εκείνο αντικείμενα π.χ. παπούτσι, χυμός
- καταλαβαίνει τις απλές εντολές π.χ. δώσε μου…
13-18 μηνών
- παράγει 3-20 λέξεις ή και περισσότερες
- χρησιμοποιεί ηχολαλία και μη καταληπτή ομιλία (νεολογισμοί)
- παράγει κάποια σύμφωνα
- χρησιμοποιεί χειρονομίες και ομιλία μαζί
- ακολουθεί απλές εντολές
- ζητά τα περισσότερα αντικείμενα που επιθυμεί
19-24 μηνών
- χρησιμοποιεί λέξεις πιο συχνά
- η ομιλία του αρχίζει να γίνεται κατανοητή σε τρίτα πρόσωπα
- παράγει 50-100 λέξεις ή και περισσότερες
- καταλαβαίνει πάνω από 300 λέξεις
- αρχίζει να συνδυάζει ουσιαστικά με ρήματα
- χρησιμοποιεί προσωπικές αντωνυμίες (εγώ, εσύ, αυτός)
- απαντά στην ερώτηση “τι είναι αυτό;”
- ονομάζει πέντε μέρη του σώματος
- ονομάζει κάποια οικεία αντικείμενα
- καταλαβαίνει και ακολουθεί εντολές με δύο μέρη π.χ. πάρε την κούκλα και χτένισέ την
- ακούει ιστορίες και διασκεδάζει
2-3 ετών
- η ομιλία του είναι περισσότερο κατανοητή από τρίτα πρόσωπα
- παράγει 50-250 λέξεις ή περισσότερες (ραγδαία ανάπτυξη αυτήν την περίοδο)
- καταλαβαίνει 500-900 λέξεις
- χρησιμοποιεί προτάσεις με 3-4 λέξεις (Υποκείμενο - Ρήμα - Αντικείμενο)
- χρησιμοποιεί μερικά άρθρα, προθέσεις, αντωνυμίες
- κάνει γραμματικά και συντακτικά λάθη
- παραλείπει ή αντικαθιστά κάποια φωνήματα όταν μιλάει
- κάνει ερωτήσεις χρησιμοποιώντας 1 ή 2 λέξεις
- ζητά αντικείμενα με το όνομα τους
- δείχνει εικόνες σε βιβλίο ονομάζοντάς τες
- ονομάζει διάφορα μέρη του σώματος
- εκφράζει την ανάγκη του να πάει τουαλέτα
- απαντά σε απλές ερωτήσεις
- διασκεδάζει με ιστορίες και τραγούδια
- μιλάει δυνατά
3-4 χρονών
- η ομιλία του είναι αντιληπτή κατά 80%
- παράγει 800 -1500 λέξεις
- καταλαβαίνει 1200 – 2000 λέξεις
- χρησιμοποιεί προτάσεις με 4-6 λέξεις
- χρησιμοποιεί σωστά τον πληθυντικό αριθμό, αντωνυμίες, χρόνους ρημάτων
- βελτιώνει τα συντακτικά και γραμματικά λάθη
- ρωτά και απαντά σε απλές ερωτήσεις - ποιος, πού, τι, γιατί
- συμμετέχει σε συζητήσεις
- εκφράζει τα συναισθήματά του με ομιλία
- ψιθυρίζει
- ακολουθεί σύνθετες εντολές (2-3 μέρη)
- καταλαβαίνει αντίθετες έννοιες
- αντιλαμβάνεται τις έννοιες παρελθόν και μέλλον
- καταλαβαίνει τη χρήση/λειτουργία των αντικειμένων
4-5 χρονών
- παράγει 900 – 2000 λέξεις
- καταλαβαίνει πάνω από 2800 λέξεις
- παράγει σύμφωνα με 90% ακρίβεια
- χρησιμοποιεί προτάσεις με 4 -8 λέξεις
- χρησιμοποιεί σωστά γραμματικές προτάσεις
- ακούει μια ιστορία και απαντά σε απλές ερωτήσεις
- περιγράφει την μέρα του στο σχολείο, στην παιδική χαρά
- αναμεταδίδει ακριβώς μια ιστορία
- καταλαβαίνει τους αριθμούς μέχρι το 3
- μετράει μηχανικά ως το 10
- καταλαβαίνει τις έννοιες του χώρου
- ρωτά για τη σημασία των λέξεων
5-6 χρόνων
- επικοινωνεί εύκολα με παιδιά και ενήλικες
- αυξάνει συνεχώς το λεξιλόγιο του
- καταλαβαίνει περίπου 12.000 λέξεις
- χρησιμοποιεί προτάσεις με λεπτομέρειες
- συμμετέχει σε διαλόγους και ανταλλάσσει πληροφορίες
- χρησιμοποιεί κλίσεις και χρόνους ρημάτων (αόριστος, μέλλοντας)
- χρησιμοποιεί συνδέσμους
- ονομάζει χρώματα, σχήματα
- ονομάζει τις μέρες της εβδομάδας
- μετράει αυτοματοποιημένα μέχρι το 30
- εκτελεί σύνθετες εντολές με 3 σκέλη
- συμμετέχει σε ομαδικά παιχνίδια και ακολουθεί τις οδηγίες
- τραγουδά ολόκληρα τραγούδια και απαγγέλει παιδικά ποιήματα
6-7 χρονών
- κατανοεί περίπου 20.000 λέξεις
- χρησιμοποιεί πιο σύνθετες περιγραφές
- χρησιμοποιεί την παθητική φωνή
- ονομάζει γράμματα, αριθμούς και νομίσματα
- κατανοεί τις περισσότερες χρονικές έννοιες
- κατανοεί το “δεξιά” και “αριστερά”